بنتونیت
که با نام گِل ارمنی در طب سنتی معروف است، نوعی رس ریزدانه است که حداقل ۸۵ درصد رس مونتموریلونیت داشته باشد. اصطلاح «بنتونیت» معمولاً برای خاکهای کلوئیدالی که در اصل با رگههای شیل بنتون کرتاسه که در نزدیکی قلعه نظامی بنتون و منطقه رودخانه سنگی وایومینگ در هم آمیختهاند، به کار برده میشود. بنتونیت یک ماده از دسته رسها و از کانیهای متورم شونده تشکیل شدهاست که عمدتاً مونتموریلونیت و به مقدار کمی بیدلیت هستند. اکثر بنتونیتها بر اثر هوازدگی و دگرسانی خاکسترهای آتشفشانی و اغلب در حضور آب تشکیل میشوند و سنگ منشأ آنها اکثراً بازیک است. تجزیه خاکستر آتش فشانی عمدتاً در محیط شور و باتلاقی انجام میشود و هر چه از آتشفشان دور شویم، ضخامت بنتونیت کاهش مییابد. بنتونیت دارای ساختمان آلومینوسیلیکاتی است و در دسته سیلیکاتهای سه لایه قرار میگیرد. بنتونیت دارای دو لایه چهار وجهی و یک لایه هشت وجهی میباشد.
فرمول بنتونیت
(Na, CaO)(Al, Mg)(Si4O10)3 (OH)6 nH2O
بنتونیت در آزمایشکاه آمتیس شرق به روشهای زیر اندازه گیری میشود :
Xrd,
xrf,
دانه بندی،
ایلد،
ایلد پراکنده،
بازده،
فیلترات،
فیلترات پراکنده،
ناخالصی، رطوبت،
شاخص تشکیل ژل،
پی اچ،
تورم و جذب آب،
اندیس ژله،
درصد مونت و متیلن بلو،
ترکیب شیمیایی
موارد استفاده بنتونیت
حفاری،
ریخته گری،
گندوله سازی سنگ آهن، کشاورزی رنگ بری و استفاده در بعضی از فرآوری های خوراکی مانند شیره انگور